کابل خاص چیست؟
کابل های خاص شامل کابل هایی با ساختار ویژه از نظر اندازه، جنس، مقاومت حرارتی، شیمیایی و مکانیکی و غیره می باشند که به طور معمول در خط تولید کارخانجات تولید کننده کابل وجود نداشته و به طور خاص و سفارشی طراحی و تولید می گردند.
هایپر صنعت فامکو ارائه دهنده انواع کابل خاص در مدل های زیر می باشد.
- کابل معدن
- کابل دریایی
- کابل ترکیبی
مشخصات فنی کابل خاص
به طور کلی از کابل های خاص در صنایع و محیط هایی که به کابل، با ساختار ویژه نیاز دارند استفاده می شوند، این صنایع و محیط ها شامل صنايع نفت و گاز، پتروشیمی، مخابرات، صنایع فولاد، ذوب و ريخته گری، صنایع نظامی، هوايی، دریایی، ریلی و غیره می باشد.
انواع کابل های خاص
همانطور که گفتیم کابل های خاص کابل های سفارشی هستند که برای کاربردهای متفاوتی به کار می روند که از انواع کابل خاص می توان به کابل معدن، کابل دریایی و کابل ترکیبی اشاره کرد که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.
کابل معدن
کابل معدن از نوع خاص بوده که با استاندارد VDE طراحی و تولید شده است. کابل های معدن دارای خصوصیاتی همچون مقاومت مکانیکی، تنشی و کششی خوبی می باشند. این کابل های انعطاف پذیر، دارای روکش بیرونی ضد روغن بوده و قدرت تحمل در برابر رطوبت زیاد را دارد. از دیگر ویژگی های کابل معدن می توان به مقاومت در برابر اشعه خورشید، فرسایش و سایش اشاره کرد. رنگ روکش خارجی کابل های معدن برای شناسایی بهتر کابل در تاریکی، معمولا زرد رنگ بوده یا اینکه از خطوط زرد رنگ در ساخت آنها استفاده می شود، همچنین کشور آلمان از تولید کنندگان اصلی کابل معدن به شمار می آید.
کابل دریایی
کابل دریایی بر اساس نوع کاربرد در انواع کابل کشتی، کابل فراساحلی و کابل زیر دریایی تولید می گردد که در ادامه به بررسی هر یک از آنها می پردازیم.
- کابل کشتی
کابل های کشتی که با نام های Shipboard Cable، Marine Cable و یا بعضاً Navy Cable نیز شناخته می شوند، به کابل هایی که برای کاربردهای مختلف در کشتی ها، به منظور روشنایی، ارتباطات و غیره استفاده می شود، کابل کشتی می گویند. این کابل ها بهتر از کابل های دیگر می توانند شرایط موجود در کشتی را تحمل کنند.
محیط دریایی برای سازه های الکتریکی چالش برانگیز است و ایمنی و کارایی بیشتر را می طلبد. آنها باید سبک باشند تا موجب افزایش وزن کشتی نشوند. این کابل ها در سیستم های دریایی، عمدتا برای توزیع نیروی برق استفاده می شود. دلایل ایده آل بودن آنها برای استفاده در کشتی ها و شناورها این است که این کابل ها فاقد هالوژن و مقاوم در برابر شعله هستند و انتشار دود کمی دارند. کابل کشتی دارای انواع مختلفی می باشد که با توجه به شرایط کاربری یکی از آنها انتخاب می شود.
ساختار کابل کشتی
کابل های کشتی معمولاً بر اساس استاندارد IEC60092 ساخته می شوند که در ادامه به موارد مهمی در مورد ساختار کابل کشتی، می پردازیم.
هادی در کابل های کشتی یک سیم مسی قلع اندود افشان و نیمه افشان است. عایق بندی مانند هر کابل دیگر، نقش بسیار مهمی در محافظت از رسانا دارد که در کابل های کشتی معمولا از XLPE یا EPR برای عایق بندی استفاده می شود که هر دو مزایای منحصر به فرد خود را داشته و برای کاربردهای ولتاژ بالا مناسب هستند.
در ساختار کابل کشتی غلاف داخلی اولین محافظت از هادی و عایق را فراهم می کند، همچنین غلاف بیرونی به عنوان محافظ نهایی کابل شناخته می شود که انعطاف پذیری آن را تعیین می کند زیرا یک غلاف بسیار محکم باعث می شود که کابل کمتر خم شود. همان طور که ذکر شد، ویژگی های متمایز کننده خاصی در تمام کابل های کشتی وجود دارد که آنها را برای نصب در کشتی ها و سیستم های دریایی منحصر به فرد می کند.
خصوصیات کابل کشتی
کابل های کشتی در بسیاری از صنایع به ویژه حمل و نقل، نفت و ارتباطات کاربرد دارند. این کابل ها در سخت ترین شرایطی که یک کابل می تواند داشته باشد قرار دارند از آب شور گرفته تا فشار های مکانیکی، از این رو این کابل ها باید بتوانند در برابر بسیاری از عوامل محیطی مقاومت کنند.
انعطاف پذیری با توجه به فضای محدود کشتی ها، مقاومت در برابر شرایطی همچون انتشار شعله، آتش سوزی، مقاومت مکانیکی با توجه به سختی انجام تعمیرات در دریا، مقاومت در برابر رطوبت، جوندگان، ضد آب و ضد روغن بودن و هم چنین مقاومت در برابر گل و لای و وزن کم از ویژگی های کابل کشتی به شمار می آید.
کابل های کشتی فاقد هالوژن بوده که در صورت آتش سوزی از ایمنی بیشتری برخوردار هستند زیرا هالوژن هنگام تماس با سایر مواد شیمیایی می توانند اسیدها و گازهای خطرناکی تولید کنند.
برای اطمینان از اینکه کابل کشتی با کیفیتی خریداری شده، ضروری است که فقط کابل های استاندارد را از تولید کنندگان قابل اعتماد کابل کشتی خریداری کنید.
- کابل فراساحلی
کابل فراساحلی یا offshore جز کابل های مهم و حساس در دسته بندی کابل های دریایی می باشد، همان گونه که از نام آنها مشخص است بر روی سکوهای حفاری یا در جهت بهره برداری نفت و گاز مورد استفاده قرار می گیرد.
کابل های فراساحلی طبق استاندارد NEK 606 و هم چنین IEC60092-353 تولید شده و برای انتقال برق و کاربردهای کنترلی و ابزار دقیق، سیم کشی زمین در سیستم های دریایی، کاربرد مخابراتی و هم چنین کابل دیتا و شبکه طراحی شده است و با توجه به کاربرد آنها در روی سکوها با شرایط خاص فنی تولید و بهره برداری می شود.
ویژگی های کابل های فراساحلی
- وزن کم
- دود کم و بدون هالوژن بودن
- مقاومت در برابر انتشار حریق
- مقاومت در برابر حریق
- مقاومت در برابر مواد نفتی
- مقاومت در برابر اشعه خورشید
- مقاومت در برابر انتقال و انتقال رطوبت
- مقاومت در برابر گل و لای
انواع کابل فراساحلی
کابل های قدرت فراساحلی در انواع مختلفی همچون RFOU، RFCU، BFOU، RU، BU ساخته می شوند، که در ادامه کدهای چهار حرفی استاندارد که در نام گذاری کابل های فراساحلی استفاده می گردد، شرح داده شده است.
| نمونه کد | نماد | شرح |
| RFOU BFOU |
R | عایق EPR (بدون هالوژن) |
| B | لایه مقاوم در برابر آتش + عایق EPR (بدون هالوژن) | |
| RFOU | F | غلاف داخلی کابل از ترکیبات ترموپلاستیک یا ترموست (بدون هالوژن) |
| X | عدم وجود این لایه | |
| RFCU | O | سیم مسی |
| C | سیم فولادی گالوانیزه | |
| M | سیم مس آلیاژی | |
| X | عدم وجود این لایه | |
| BFOU | U | ترکیبات ترموپلاستیک هالوژن فری |
| RFOU(i/c) | (i) | اسکرین تکی |
| (c) | اسکرین کلی | |
| (i/c) | اسکرین تکی و کلی | |
| RFMU(c) (E) | E یا M | ترکیب هالوژن فری مقاوم در برابر روغن و گل ولای |
*اگر در طراحی کابل از عایق داخلی و زره استفاده نشود، کد اختصاری کابل تغییر کرده و دیگر از دو XX پشت سر هم استفاده نمی شود. (مثال RU)
- کابل زیر دریایی
کابل های زیر دریایی روز به روز در حال گسترش هستند و در انواع کابل قدرت زیر دریایی، کابل فیبر نوری زیر دریایی و یا کابل میکس قدرت و فیبر نوری جهت انتقال هم زمان برق و سیگنال های مخابراتی طراحی شده و مورد استفاده قرار می گیرند. کابل های زیر دریایی با توجه به کاربرد آنها در انواع کابل شناور در سطح آب، کابل کف خواب دریا، کابل غواصی و هم چنین کابل های فشار متغیر مقاوم در برابر آب شور طبقه بندی می شوند.
یکی از مهم ترین بسترهای زیر ساخت شبکه اینترنت کابل های زیر دریایی می باشند و با توجه به اینکه حجم زیادی از سطح کره زمین را دریاها، اقیانوس ها و مرزهای آبی تشکیل می دهند، در حدود 99 درصد داده های اینترنتی از اقیانوس ها می گذرد و از طریق کابل های زیر دریا حمل می شود. از این رو استفاده از این گونه کابل ها بسیار مهم و اجتناب ناپذیر است. کابل های زیر دریایی جهت انتقال برق نیروگاه های آبی که دارای ژنراتورهای مستقر در زیر آب هستند نیز مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین به سبب دسترسی سخت و هزینه های بسیار زیاد تعمیرات کابل های زیر دریایی همواره استاندارد و کیفیت بالای این کابل ها دارای اهمیت می باشد.
مزایای کابل زیر دریایی
- کابل های زیر دریایی باید در برابر نفوذ آب و فشار بالای اعماق دریا مقاوم باشد (باید بتوانند فشار آبی که تا 8 کیلومتر بالای آنها قرار گرفته است را تحمل کنند.)
- مقاومت بالا در برابر نفوذ مواد شیمیایی، حلال ها و مشتقات نفتی
- مقاومت بسیار بالا در برابر کشش های طولی
- مقاومت بسیار بالا در برابر ضربات مکانیکی و هم چنین با توجه به اینکه کوسه ها و سایر ماهی ها مسبب حداقل 1 درصد از کل خرابی ها کابل بوده اند مقاومت بسیار بالا در برابر جوندگان دریایی
- دارا بودن دو یا حتی سه لایه آرمور
ساختار کابل زیر دریایی
کابل های زیر دریایی با هدف کاهش اثرات میدان های مغناطیسی و هم چنین کاهش تلفات اغلب به صورت سه رشته ساخته می شوند و روکش آنها نیز معمولا غیر پلیمری است. در ساختار کابل زیر دریایی باید از فیبر نوری خاصی استفاده کرد تا علاوه بر انتقال سیگنال های مخابراتی با اندازه گیری توزیع درجه حرارت و تنش کابل یا ارتعاشات در عیب یابی کابل نیز موثر باشد تا بتوان تغییرات در طول کابل را به راحتی تشخیص داد. از طریق تحلیل حرارتی کابل زیر دریایی تک رشته و سه رشته مشخص شده که تلفات در کابل تک رشته بسیار بیشتر از کابل سه رشته می باشد لذا طراحی و ساخت کابل به صورت تک رشته در شرایط خاص استفاده می شود.
در مناطق نزدیک به ساحل در امتداد فلات های قاره ای برای استحکام بیشتر معمولا کابل های زیر دریایی زره دار استفاده می شوند، زره کابل های زیر دریایی باید کابل را در برابر خمش و کشش مقاوم سازد و همچنین تعادل پیچشی را به طوری فراهم کند که کابل در اثر جریان های آب در دریا دچار تابیدگی و گره نشود. در این صورت استفاده کابل در عمق های بیش از 200 متر از دو لایه آرمور با جهت پیچش مخالف یکدیگر و در عمق های کمتر از 200 متر، از یک لایه آرمور به همراه لایه نواری با جهت پیچش مخالف با زره مفتولی استفاده گردد.
در این کابل ها فیبر نوری در ابتدا درون یک ترکیب ژله ای قرار داده می شود تا در صورتی که کابل آسیب دید با آب تماسی نداشته باشد. سپس با یک لایه روکش می شود تا در برابر فشار آب حفاظت شود، سپس برای افزایش مقاومت، در زره فولادی پیچیده می شود و در آخر توسط یک پوشش پلی اتیلن پوشانده می شود تا خاصیت ضد آب پیدا کند.
کاربرد کابل های زیر دریایی
کابل زیردریایی در جهت انتقال برق از طریق زیر سطح آب اقیانوس ها، دریاها، تنگه ها و هم چنین در دریاچه های بزرگ و رودخانه ها استفاده می شود. اتصال دو جزیره مجاور، اتصال یک جزیره به شبکه برق کشور، اتصال سکوهای نفتی و حفاری مستقر در دریا به هم دیگر یا به خشکی، اتصال برق برای مصارف ربات های زیر آبی و نورپردازی زیر آب و هم چنین انتقال برق تولیدی حاصل از نیروگاه های بادی دریایی از کاربردهای کابل زیردریایی به شمار می آید.
کابل ترکیبی
کابل ترکیبی یکی از انواع کابل خاص می باشد که می توان این نوع کابل را از ترکیب چندین کابل با خاصیت های مختلف، تولید کرد. این کابل به دلیل زیادی مورد توجه بسیاری از خریداران قرار گرفته است. از مهم ترین دلیل این محبوبیت قیمت مناسب آن می باشد. کابل ترکیبی را می توان با هادی مسی و یا آلومینیومی ساخت که این امر موجب تغییر قیمت این کابل می شود. لازم به ذکر است که کابل های ترکیبی مسی و آلومینیومی هر کدام دارای راندمان کاری متفاوتی می باشند.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید