دیگ چدنی

دیگ چدنی چیست؟

دیگ های چدنی وظیفه انتقال حرارت حاصل از احتراق به سیال را بر عهده دارند که در موتورخانه ساختمان ها نصب می شوند، همچنین می توان گفت که دیگ های چدنی یک مخزن تحت فشار می باشند که از آن ها جهت گرمایش ساختمان های مختلف، تأمین آب گرم مصرفی یا آب گرم استخر و غیره استفاده می شود.

کاتالوگ معرفی دیگ چدنی

دیگ چدنی محفظه ای است که انرژی گرمایی حاصل از احتراق درون مشعل را به سیال درون خود انتقال می دهد و آب را گرم می کند، سپس آب گرم شده از طریق پمپ ها وارد مدار گرمایشی می شود و انتقال حرارت از طریق سیستم های گرمایشی مانند فن کویل، شوفاژ و غیره صورت می گیرد، سپس دمای آب پایین آمده و دوباره وارد دیگ می شود و این چرخه مجدد تکرار می گردد. دیگ های چدنی از یک سطح گرمایشی و یک کوره تشکیل شده اند که سطح گرمایشی مساحت سطحی است که در معرض احتراق قرار می گیرد شایان ذکر است در کوره فضایی احتراق صورت می گیرد.

فیلم معرفی دیگ چدنی

اجزاء بویلر چدنی

دیگ چدنی از تعدادی پره تشکیل شده است که متناسب با ظرفیت انتخاب شده تعداد پره ها تغییر می کند که این پره ها قابلیت جداسازی داشته و می توان آن ها را به صورت جداگانه به موتورخانه انتقال داد، دلیل این امر این است که در موتور خانه می توان پره ها را توسط بوشن یا مغزی آب بندی و جمع کرد.

ظرفیت دیگ چدنی متناسب با تعداد پره ها می باشد و با تغییر دادن تعداد پره ها می توان ظرفیت دیگ را تغییر داد، همچنین دیگ از یک سری قطعات دیگر که در جلو و عقب آن قرار دارند تشکیل شده است. وظیفه پره ها انتقال حرارت از مشعل به دیگ می باشد که توسط آستر نسوز، ملات یا سیمان و آجر نسوز پوشانده می شوند تا از برخورد شعله در امان باشند.

جهت خروج گاز های حاصل از احتراق یک سری حفره در قسمت جلو و عقب دیگ ایجاد شده است همچنین در دو طرف دیگ یک سری سوراخ جهت اتصال لوله های رفت و برگشت آب، ترموستات، دما سنج، فشارسنج و شیر انبساط تعبیه شده است. توجه داشته باشید که هنگام کار کرد، دیگ از آب تهی نباشد زیرا نبود آب در دیگ باعث ایجاد ترک در دیگ می گردد.

چدن دارای خاصیت شکنندگی می باشد به همین دلیل در هنگام انتقال دیگ به موتور خانه باید دقت کافی را داشته باشیم، از طرفی دندانه دار بودن چدن سبب افزایش سطح انتقال حرارت و تبادل آن با آب می شود که باعث افزایش راندمان دیگ می گردد. دیگ های چدنی قابلیت کارکرد با سوخت های گاز و گازوییل را دارا می باشند، همچنین محدوده فشار کاری که دیگ های چدنی در آن می توانند کار کنند 3 تا 5 اتمسفر می باشد.

مونتاژ دیگ چدنی

دیگ های چدنی که غالبا از چندین قطعه ساخته و بهم متصل می شوند و در آنها از نظر شکل پره های میانی تفاوتی وجود ندارد. فقط پره ابتدایی و انتهایی با بقیه پره ها متفاوت است که این پره ها به واسطه یک قطعه به نام بوش بهم متصل شده و با استفاده از مواد ضد زنگ جهت آب بندی در این بخش هنگام اسمبل آب بندی صورت می گیرد تا در دما و فشار بالا از نشتی جلوگیری کند. نکات زیر در هنگام اسمبل یا مونتاژ دیگ چدنی حائز اهمیت هستند:

• جهت استفاده از حداکثر راندمان دیگ چدنی و یکنواختی توزیع حرارت بایستی لوله رفت (خروج آب) به قسمت بالا در انتهای دیگ نصب شود و لوله برگشت (ورود آب به دیگ) در قسمت پایین در جلوی دیگ نصب گردد.
• به منظور بهره برداری از بالاترین ظرفیت کارامدی دیگ های چدنی می بایست اتصالات ورودی و خروجی آب به درستی و دقت فراوان متصل گردد، بدین شکل که لوله رفت یا همان آب خروجی در قسمت فوقانی در انتهای دیگ و لوله برگشتی یا ورودی آب دیگ در قسمت تحتانی و جلوی دیگ وصل شود.
• جهت جلوگیری از تنش های حرارتی ناشی از انبساط طولی دیگف توصیه می گردد پایه بتنی به ارتفاع حداقل 10 سانتی متر از کف موتورخانه بر اساس وزن دیگ بصورت کاملا تراز مونتاژ گردد.
• ظرفیت مشعل حداکثر باید با ظرفیت دیگ برابر یا 10 درصد پایین تر باشد. طول شعله مشعل سه چهارم طول دیگ را پوشش دهد و همیشه یک چهارم انتهای دیگ خالی از شعله باشد. مشعل دقیقا افقی در مرکز کوره نصب شود. اگر شعله مشعل به طرفین یا بالا و پایین برخورد کند، موجب تشکیل رسوب شده و پس از مدتی به علت عدم چرخش آب، پره ترک می خورد.
• به دلیل جنس چدنی پره ها در هنگام جابجایی باید با احتیاط این کار انجام شود و از ضربه خوردن پره ها جلوگیری شود که باعث ایجاد ترک بر روی آنها نشود.
• حتما قبل از اینکه اسمبل پره ها را انجام دهید باید با یک پارچه تمیز تمام بخش های پره ها را پاک کنید.
• استفاده از نخ نسوز در محل اتصال پره ها
• استفاده از پوشش ضد زنگ در محل اتصال پره ها قبل از مونتاژ
• برای جلوگیری از بروز نشتی دقت کنید بوش ها به درستی نصب شود و برای آب بندی تجهیزات از نوار تفلون استفاده شود.
• انجام تست اولیه دیگ با فشار کاری مورد نظر بعد از اسمبل و قبل از راه اندازی
• در زمان اسمبل کلیه پره ها را با گل نسوز کاملا درز بندی نمایید.
• کلیه اتصالات و شیرآلات و کنترل کننده های فشار به درستی و با دقت نصب و بررسی گردد.
• بررسی سطح آب و گردش آن در منبع انبساط
• بررسی تامین هوای تازه موتورخانه جهت احتراق و هر میزان هوای اضافه مورد نیاز توسط فن یا بصورت طبیعی

موارد مهم در هنگام محاسبات انتخاب بویلر چدنی

1. ظرفیت دستگاه می بایست متناسب با انرژی مورد نیاز برای سیستم گرمایشی ساختمان یا استخر و آب گرم مصرفی باشد. برای محاسبه ظرفیت بویلر چدنی در کاربری مسکونی می توان از رابطه سرانگشتی 150 کیلوکالری به ازای هر متر مربع زیر بنای خالص استفاده کرد، 20 درصد به ظرفیت محاسبه شده دیگ چدنی به عنوان ضریب اطمینان اضافه می شود. (محاسبه فوق برای شهرهایی با آب و هوای معتدل صادق می باشد.)
2. انتخاب مشعل متناسب با ظرفیت حرارتی بویلر چدنی (برای انتخاب مشعل مناسب می بایست ظرفیت مشعل 20 درصد از ظرفیت دیگ موتورخانه بالاتر در نظر گرفته شود.)
3. برای ساختمان هایی با 8 واحد مسکونی و یا بیشتر یا متراژ خالص بیش از 1000 متر مربع توصیه می شود از دو بویلر آب گرم با 60 درصد از ظرفیت گرمایی برآورد شده کل استفاده شود تا در صورت خرابی یا سرویس یکی از بویلرها یا مشعل ها، دیگ چدنی دیگر به تنهایی بتواند بخش عمده ای از گرمایش مورد نیاز را تامین نماید.
4. استفاده از سیستم رسوب زدا یا سختی گیر مغناطیسی یا رزینی در آب ورودی به بویلر چدنی برای جلوگیری از تشکیل رسوب در پایپینگ، شیرآلات، پمپ و دیگ چدنی آب گرم.
5. تنظیم شعله مشعل تا طول محفظه احتراق (شعله باید طوری تنظیم شود که به انتهای بویلر چدنی موتورخانه برخورد نکند).
6. نصب و سرویس بویلر چدنی موتورخانه حتما توسط کارشناسان فنی متخصص انجام شود، زیرا اگر در هنگام نصب یا تعویض پره دقت کافی به عمل نیاید، دیگ چدنی موتورخانه مشکل آب بندی یا دود بندی پیدا می کند.
7. بعد از نصب، کاور برای جلوگیری از انتقال حرارت از بویلر چدنی به محیط موتورخانه و همچنین زیبا سازی موتورخانه نصب شود.
8. برای کنترل مشعل و همچنین تنظیم دمای آب بویلر چدنی از ترموستات دیگ چدنی (آکوستات مستغرق) با گستره دمایی 30 الی 90 درجه یا 30 الی 110 درجه استفاده شود.
9. استفاده از شیر اطمینان و ترمومتر (دماسنج) و مانومتر (فشار سنج) جهت نمایش دما و فشار تولید شده توسط دیگ چدنی آب گرم موتورخانه

محاسبه ظرفیت دیگ چدنی

جهت محاسبه ظرفیت دیگ چدنی باید به عوامل مختلفی اعم از زیربنای ساختمان و تعداد واحد های ساختمان، نوع کاربری ساختمان و سایر موارد نیز توجه کرد. علاوه بر موارد ذکر شده می توانید از فرمول زیر جهت محاسبه ظرفیت دیگ چدنی استفاده نمایید:

(تعداد واحد * 6000 کیلو کالری) + (زیر بنای ساختمان * 100 کیلو کالری) = ظرفیت دیگ چدنی

جهت اطمینان پیدا کردن از ظرفیت دیگ بهتر است که ظرفیت دیگ را 20 درصد بیشتر از ظرفیت محاسبه شده در نظر بگیرید.

عوامل تاثیر گذار در افزایش طول عمر دیگ های چدنی

• انتخاب مشعل بر اساس ظرفیت گرمایش تعیین شده
• آب بندی مناسب پره ها در هنگام نصب
• انتخاب دیگ با ظرفیت مناسب گرمایشی تا در فصول سرد سال دستگاه بتواند بطور مداوم کار کند و وقفه ای در کارکرد آن رخ ندهد.
• بدنه دیگ باید با ضخامت یکسان و بطور پیوسته ریخته گری شده باشد.
• انتخاب طول مناسب برای دیگ جهت جلوگیری از برخورد شعله ی مشعل با پره های انتهایی و میانی دیگ
• استفاده از سختی گیر رزینی یا رسوب زدا
• عدم وجود فشار آب زیاد در ساختمان هایی که طبقات زیادی دارند باعث نبودن آب کافی در دیگ می گردد و این امر باعث ترک برداشتن دیگ می شود و کاهش طول عمر دیگ موتورخانه را به دنبال دارد.
• دقت کردن به رنگ شعله مشعل که نشان دهنده تنظیم بودن شعله می باشد.

مزایای دیگ چدنی

• حمل و نقل دیگ های چدنی بسیار آسان و راحت می باشد و می توان با جداسازی قطعات دیگ آن را به محل مورد نظر انتقال داد.
• در صورت خرابی و شکسته شدن پره های دیگ چدنی می توان آن ها را به راحتی تعویض یا تعمیر کرد.
• قیمت ارزان تر و هزینه های تعمیر و نگهداری پایین تر و سهولت در تعویض قطعات آسیب دیده نسبت به دیگ فولادی.
• ظرفیت گرمایشی دیگ های چدنی را می توان با کم و زیاد نمودن تعداد پره ها تغییر داد.
• جنس پره ها از چدن خاکستری ریخته گری می باشد که در مقابل خورندگی، زنگ زدگی و دماهای بالا مقاوم می باشد.
• دیگ های چدنی دارای قیمت مناسب تری نسبت به دیگ های فولادی می باشند.
• قابلیت نصب مشعل های گازسوز، گازوئیل سوز و دوگانه سوز بر روی دیگ های چدنی

نقاط ضعف دیگ چدنی

• بازدهی گرمایشی کمتری نسبت به برخی دیگ های فولادی از جمله دیگ سه پاس فولادی دارد.
• زمان روشن کردن مشعل دیگ اگر درون آن آب نباشد دیگ دچار آسیب می شود.
• به دلیل ساختار تو در تو بودن دیگ های چدنی رسوب بیشتری را جذب می کنند.
• در صورت بالا بودن اختلاف دمای آب رفت و برگشتی و فشار کاری بالا، احتمال دارد دیگ ترک بخورد.
• راه اندازی و نصب دیگ چدنی هزینه بالایی دارد.
• در سیستم های گرمایشی با ظرفیت بالا مناسب نیست.