جک کتابی یا جک پنوماتیک راهنما دار

جک کتابی چیست؟

جک های پنوماتیک راهنمادار یا کتابی، با اضافه کردن یک یا دو شفت راهنما به شفت اصلی امکان چرخش شفت اصلی یا قطعه کار را در طول حرکت از بین برده و دقت انجام کار را افزایش می دهد. این جک ها با توجه نوع نصب و حرکت شفت به نام های کتابی، راهنمادار یا کشویی شناخته می شوند.

هایپر صنعت فامکو ارائه دهنده جک کتابی پنوماتیک در انواع و برندهای گوناگون می باشد.

مشخصات فنی جک پنوماتیک راهنما دار

عموما و به طور استاندارد سیلندرهای پنوماتیک دارای یک شفت پیستونی هستند (به جز جک های رادلس). در حالت عادی و هنگام کارکرد جک، میله یا شفت سیلندر می تواند آزادانه بچرخد، در حالی که امتداد می یابد یا جمع می شود. در بیشتر موارد، این چرخش مشکل ساز نیست، اما اگر کاربرد جک به تراز کامل نیاز داشته باشد، می تواند یک مشکل باشد. علاوه بر این، در کاربردهایی که از شفت سیلندر برای اعمال نیرو به یک جسم استفاده می‌شود، اینرسی جسم می‌تواند نیروی جانبی یا گشتاور ایجاد کند که می‌تواند باعث ایجاد انحراف در موقعیت نادرست شود. جک های پنوماتیک کتابی یا راهنمادار دارای یک یا دو شفت راهنما هستند که همراه با شفت اصلی حرکت می کنند و به این ترتیب گویی راهنمای حرکت آن هستند و در نتیجه حرکت صفحه ای که این شفت ها را به هم متصل نموده نیروی بیشتر و یکنواخت تری را می توان به قطعه کار اعمال نمود. این صفحه می تواند به شکل های متفاوتی باشد که باعث تنوع کاربرد این نوع جک های پنوماتیکی می شود.

در روی بدنه جک های پنوماتیک راهنمادار یا جک کتابی علاوه بر رزوه های محل نصب، شیارهایی نیز جهت قرارگیری سنسور تعبیه شده است. به کمک این سنسورها و پیستون آهن ربایی میتوان محل دقیق پیستون یا درواقع میزان کورس طی شده را تعیین نمود.این جک ها از نظر محل قرارگیری پورت های ورودی و خروجی و شکل صفحه سر جک به انواع مختلفی دسته بندی می شود.

جک های پنوماتیک کتابی مانند جک های کامپکت با قطر سیلندرهای 10 تا 100 میلیمتر و طول کورس حداکثر تا 400 میلیمتر تولید شده و به کار می روند. فشار کاری آنها 10 بار و دمای کاری 20- تا 80 درجه سانتیگراد را تحمل می کنند. از دیگر مشخصات فنی این جک ها دارا بودن دو یا سه شفت روکش کروم یا استنلس استیل می باشد. جدول زیر مشخصات فنی جک های کتابی پنوماتیک را نشان می دهد.

انواع جک کتابی از نظر محل قرار گیری پورت ها

جک راهنمادار پورت از بالا

پورت های ورودی و خورجی این جک در بالا یا در واقع روی آن قرار گرفته اند.

جک راهنمادار پورت از کنار

دهانه ها یا پورت های ورودی خروجی برای راحتی بیشتر در جناحین جک قرار گرفته اند.

جک راهنمادار اتصال از پشت

راین سری پورت های ورودی و خروجی در پشت جک نصب شده اند و به این ترتیب می توانند همراه جک حرکت نمایند یا ثابت باشند.

انواع جک کتابی از نظر شکل صفحه سر جک

جک راهنمادار با صفحه ساده

یک صفحه ساده در جلوی شفت پیستون قرار داده شده است و تمامی شفتها به آن وصل شده اند.

جک راهنمادار با دو صفحه در ابتدا و انتها

در این جک ها در قسمت پشت و جلوی جک دو پلیت ساده فرار گرفته که عمدتا یک یا هردوی آنها را می توان ثابت نمود.

جک راهنمادار با صفحه راهنما در کنار

این جک علاوه بر شفتهای رهنما از دنباله قسمت کناری صفحه هم به عنوان راهنما استفاده می کند، ضمن اینکه امکان نصب تجهیزات دیگر هم در این سمت فراهم است.

نحوه کارکرد جک کتابی پنوماتیک

جک های کتابی پنوماتیک به دو شیوه یک طرفه و دو طرفه کار می کنند که نحوه کارکرد این دو شیوه مانند سایر جک های پنوماتیک می باشد. در جک های دو طرفه از نیروی هوای فشرده جهت حرکت پیستون در هر دو سمت  و در جک های یک طرفه جهت حرکت پیستون به یک سمت و برگشت با فنر استفاده می شود.

اجزا و نحوه کارکرد جک کتابی پنوماتیک

اجزای یک جک کتابی یا کشویی پنوماتیک را در تصویر زیر می بینید. ساختمان داخلی جک کتابی تقریبا مشابه با جک های کامپکت می باشد.

1. بدنه یک تکه: بدنه یک تکه این سیلندرها با ماشین کاری دقیق سطحی صاف و تمیز را فراهم می سازد.
2. پورت ها: پورت های ورودی و خروجی سیال می توانند در نقاط مختلف بدنه مانند پشت، روی سیلندر یا در طرفین قرار گیرند.
3. ضربه گیرهای داخلی: وجود ضربه گیرهای داخلی باعث کاهش صدای تولیدی و انرژی مصرفی ودر نتیجه افزایش عمر جک می شود.
4. پورت نصب: پورتها رزوه دار جهت نصب دقیق و در حالتهای مختلف در بدنه قرار داده شده است.
5. پورت صفحه: پورتهای رو صفحه ابزار، نصب و تراز دقیق قطعه کار روی صفحه سر جک ها را فراهم می کند.
6. صفحه ابزار: صفحه ابزار فولادی ضخیم و سفت، با دقت ماشینکاری شده تا اتصالی با دوام ایجاد نماید.
7. بوش های شفت سیلندر: بوشها از جنس کامپوزیت آغشته به روغن به عنوان یک مخزن روغنکاری به کار می روند. این امر منجر به بالا رفتن قابلیت حمل بار و نیروهای استاتیکی و دینامیکی می شود همچنین جلوی ورود آلودگی به داخل جک را گرفته و عملکردی دقیق، با اصطکاک و سایش کم فراهم می کند.
8. شیار سنسورها: با وجود پیستون مگنتی و شیار سنسورها در روی بدنه، موقعیت پیستون را می توان با نصب سنسور رصد نمود.
9. پورت نصب: عمدتا پورت های نصب روی سیلندر، استاندارد و پورت های عقب یا جانبی سفارشی می باشد.

نحوه انتخاب جک کتابی

در انتخاب جک پنوماتیکی کتابی تعداد شفت ها می تواند بر اندازه کلی بدنه سیلندر تاثیر داشته باشد در نتیجه تعداد شفت ها، محل قرار گیری پورت های تغذیه و نصب، قطر و کورس جک، نصب سنسور و  شکل صفحه سرجک نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

کاربرد جک پنوماتیک

جک کتابی پنوماتیک را می توان در ماشین آلات بسته بندی، صنایع نساجی و دستگاه های تولید لوازم بهداشتی و پزشکی و تولید ماسک، ماشین ابزار و بسیاری موارد دیگر مشاهده کرد. این نوع از جک ها از برندهای متفاوت و مختلفی  مانند متالورک، ایرتک، پارکر، فستو، شاکو، مایندمن، الیت و  SMC در بازار موجود هستند.

مزایای جک کتابی پنوماتیک

• نیروی زیاد
• حرکت دقیق
• ظرفیت بار جانبی بالا
• عدم چرخش شفت سیلندر
• تنوع در نصب 
• سایز قطر و کورس استاندارد