زانویی چیست؟
یکی از بخش های مهم در سیستم لوله کشی، زانویی می باشد. کاربرد اصلی این نوع اتصال پایپینگ تغییر جهت جریان می باشد در زانویی ها به دلیل ایجاد ضربه، اصطکاک و فشار در خط کاهش می یابد. زانویی ها بر اساس موارد زیر دسته بندی می شوند:
- زاویه
- طول و شعاع
- نوع اتصال
- متریال
مشخصات فنی زانویی
در ادامه به بررسی انواع زانویی و مشخصات فنی آن می پردازیم.
انواع زانویی از نظر زاویه
زانویی ها براساس زاویه ساخت در حالت استاندارد با زاویه 45، 60، 90، 120 و 180 درجه ساخته می شود. در بعضی موارد نیز زانویی های پلیمری با زاویه ی 15، 30، 45، 67، 87 درجه موجود می باشد که این زوایا همگی نمادی از جهت گیری جریان پس از عبور از زانویی می باشد.
انواع زانویی از نظر طول و شعاع
اگر شعاع زانویی برابر همان شعاع لوله باشد (1* برابر باشد)، به آن زانویی شعاع کوتاه می گویند که به طور معمول برای خطوط لوله فشار ضعیف و کم سرعت و تاسیساتی که محدودیت فضا داریم استفاده می شود. حال اگر شعاع زانویی از قطر لوله بزرگتر باشد (5/1* برابر باشد)، به این نوع زانویی، زانویی شعاع بلند گفته می شود که برای خطوطی با فشار و دبی بالا استفاده می شود.
زانویی شعاع بلند
زانویی شعاع کوتاه
انواع زانویی از نظر متریال
- کربن استیل
- استنلس استیل
- پلیمری
- غیر آهنی
انواع زانویی از نظر اتصال
زانویی ها از نظر نوع اتصال به 3 دسته کلی تقسیم می شوند:
- زانویی جوشی لب به لب
- زانویی جوشی ساکتی
- زانویی رزوه ای
زانویی جوشی
در زانویی جوشی زانو ها به صورت لب به لب جوش داده می شوند و عموما قسمت لبه ی این نوع زانو به صورت پخ یا کونیک می باشد که وقتی روی لبه کونیک شده لوله قرار می گیرد، یک شیار ایجاد می شود که با جوشکاری پر می گردد. این موضوع سبب استحکام بیشتر جوش شده و کاربری بهتر در دما و فشار بالا را به دنبال دارد. از انواع آنها می توان به زانو های فولادی، آلومینیومی، مسی، و زانو های پلی اتیلنی اشاره کرد.
زانویی ساکتی
اتصال این نوع زانو به صورت سوکتی می باشد که در قسمت دهانه دارای قطر داخلی بیشتری بوده و حالت مادگی دارد که لوله داخل آن قرار گرفته و از بیرون جوشکاری یا آببندی می شود.
در این نوع اتصال قطر انتهای زانو از قطر داخل زانو بیشتر است. از انواع این زانویی ها می توان زانویی فولادی ساکتی، زانویی آلومینیومی ساکتی، زانویی مسی ساکتی و همچنین زانویی های پلیمری همانند زانویی پرسی 5 لایه، زانوی پلیکا، زانویی یو پی وی سی و غیره اشاره کرد.
زانویی رزوه ای
زانویی رزوه ای در قسمت بیرونی دهانه دارای رزوه می باشد که برای اتصال به صورت پیچی، به لوله رزوه دار ایجاد شده است. از مزایای این زانویی ها نصب و حذف آسان آنها می باشد که برای تعمیر و نگهداری خط لوله بسیار مناسب است همچنین در صورتی که رزوه دهانه زانویی از داخل باشد، به آن زانویی دنده ای یا زانو دنده نیز گفته می شود. زانویی رزوه ای در قالب مدل های زیر ارائه می گردد:
- زانو پلی اتیلن پیچی
- زانو دنده ای 5 لایه
- زانو دیواری 5 لایه
- زانو صفحه دار 5 لایه
- زانو کوپلی 5 لایه
- زانو دیواری بوشن فلزی تک لایه
- زانو دیواری مغزی فلزی تک لایه
- زانو یکسر بوشن تک لایه
- زانو یکسر مغزی
- زانو یکسر دنده ای یو پی وی سی
- زانو رزوه ای فولادی
- زانو مسی رزوه ای
زانویی کاهنده
زانویی های کاهنده نوعی اتصال است که از آن برای برقراری اتصال میان دو لوله در سایز های مختلف استفاده می شود. زانویی های کاهنده قطعه ای است که باعث از بین رفتن اتصالات اضافی می شود و بیش از یک سوم میزان جوشکاری را کاهش می دهد. مورد دیگری در این زانویی ها حائز اهمیت می باشد به دلیل کاهش تدریجی در تمامی بخش های قوس زانویی مقاومت بسیار کمتری در برابر جریان ایجاد می کند و اثرات مخرب و فرسایشی را کاهش می دهد. این ویژگی از افت فشار بیش از حد در خط جلوگیری می کند.
سلام، متریال زانویی آلومینیومی جوشی چیه؟
سلام دوست عزیز، لطفا سری آلیاژ لوله مورد نظر خود را ذکر بفرمایید.