دستگاه مونوکسید کربن سنج یا CO متر

دستگاه مونوکسید کربن سنج چیست؟

دستگاه های سنجش مونوکسید کربن یا CO متر نوعی دتکتور مونوکسید کربن محسوب می شود که وظیفه آن تشخیص گاز مونوکسید کربن در محیط است و به کمک این ابزار می توان محل نشت گاز CO را شناسایی کرد.

این دستگاه ها در مقایسه با آنالایزر سیالات دیگر مانند آنالایزر گاز ابعاد کوچک تری دارند و تنها وظیفه آنها اندازه گیری CO است که بیشتر برای اندازه گیری کیفیت هوای محیط مورد استفاده قرار می گیرند و عملکرد دستگاه به این صورت است که سطح گاز در فضای داخلی به طور دقیق محاسبه خواهد شد و میزان غیر مجاز گاز مونوکسید کربن در محیط تشخیص داده می شود. و برای جلوگیری از خطرات جبران ناپذیر باید به صورت مداوم بر میزان این گاز در محیط نظارت داشت.

مشخصات فنی دستگاه مونوکسید کربن سنج

دستگاه های CO متر دارای ویژگی های منحصر به فردی هستند که کار با دستگاه را برای کاربر آسان می کنند. طول عمر باتری این وسیله حدود 10 سال است. مقدار حساسیت دستگاه قابل تغییر است.

برخی از آنها با باتری کار می کنند و در صورت قطعی برق قابل استفاده هستند ولی مدل های هوشمند نیز ساخته شده اند که قابل اتصال به سیستم های هشدار دهنده مانند تلفن همراه هستند.

اندازه گیری میزان CO

میزان غلظت CO بر حسب ppm محاسبه می شود. از آنجایی که مونوکسید کربن از هوا سبک تر است و معمولا با هوای گرم یافت می شود پس برای عملکرد صحیح دستگاه باید دتکتور بر روی دیوار نصب شود و حدود 1.5 الی 2 متر از کف فاصله داشته باشد.

اما بهتر است از دستور العمل سازنده دستگاه برای نصب در محل مناسب پیروی نمایید. زیرا محل نصب در هشدار سریع و به موقع نقش دارد. آشپزخانه، کنار بخاری، پارکینگ ساختمان مکان هایی هستند که آغاز تولید مونوکسید کربن از این مکان هاست پس برای نصب این مکان ها را د راولویت قرار دهید. زمانی که مثلا درمحیط خانه گاز مونوسید کربن پخش می شود دستگاه CO متر به محض شناسایی مونوکسید کربن با اعلام زنگ هشدار کاربر را از خطر مطلع می سازد در برخی موارد CO متر ها به سیستم هایی نظیر تلفن همراه متصل شده و پیام ارسال می کنند تا ناظر از خطر آگاه شود. از تکنیک های مختلفی برای اندازه گیری مونوکسید کربن در محیط استفاده می شود که به کمک طیف سنجی (GC) انجام می شود. طیف سنجی مادون قرمز غیر پراکنده (NDIR) و طیف سنجی از طریق یونیزاسیون شعله (FID) انجام می شود که دو روش مرسوم برای تحلیل و بررسی مونوکسید کربن در نمونه های محیطی هستند. سطح متوسط این گاز بین 51 -100 ppm است و بیشتر از 101 ppm حاکی از سطح بالای مونوکسید کربن است. زمانی که میزان CO به 50 PPM برسد حداکثر 8 ساعت فرد می تواند زنده بماند. برای 70 PPM این ساعت به 4 ساعت کاهش می یابد. برای مقادیر 150 ,400 PPM به ترتیب به 50 و 15 دقیقه می رسد. اگر غلظت این گاز به 150 ppm برسد فرد دیگر هوشیار نخواهد بود و در غلظت های بالا این گاز به شدت خطرناک بوده و گاها موجب مرگ می گردد.

اجزا تشکیل دهنده دستگاه سنجش مونوکسید کربن

درون یک پوسته پلاستیکی ریز تراشه سیلیکونی قرار دارد و بار الکتریکی به درون محفظه ای کوچک که دارای سنسور مونوکسید کربن است فرستاده می شود و بالافاصله سنسور غلظت CO محیط را اندازه گیری می کند و اگر سطوح بالای گاز CO تشخیص داده شود ریز تراشه زنگ هشداری را منتشر خواهد کرد. علاوه بر این هشدار بر روی نمایشگر آلارم می دهد و در برخی مدل ها هشدار لرزشی (ویبراتور) نیز فعال است تا در صورت نیاز افراد برای تهویه ایمن محیط یا تخلیه اقدام نمایند. دارای چندین دکمه عملکردی برای انجام تنظیمات مختلف می باشد. این ابزار دارای نمایشگر LCD با نور پس زمینه است و برای استفاده در نقاط کم نور یا استفاده در نور شدید آفتاب طراحی شده است. امکان دسترسی به مقادیر حداکثری و حداقلی در این ابزار فراهم است.

نحوه کار با دستگاه مونوکسید کربن سنج

برای استفاده از CO متر در اطراف ناحیه مشکوک به نشت شروع به ردیابی نمایید و اگر در آن محیط مونوکسید کربن وجود داشته باشد بر حسب ppm بر روی نمایشگر قابل مشاهده است و به سرعت با انتشار یک هشدار صوتی به کاربر اعلام می کند که سطوح گاز خطرناک مونوکسید کربن شناسایی شده است.

کاربرد دستگاه Co سنج

Co متر ها در گاراژ های زیر زمینی، تونل ها، تعمیر گاه های موتور، جایگاه های بارگیری، میز های تست موتور، پناهگاه ها مورد استفاده قرار می گیرند. علاوه بر این ها به صورت گسترده در صنایع، پالایشگاه ها و پتروشیمی به علت بالا بودن احتمال نشت این گاز خطر ناک از دستگاه های سنجش CO استفاده می شود. می توان گفت در مکان هایی نظیر خانه یا ادارات که وسایلی مانند بخاری، آبگرمکن، دستگاه خشک کن لباس یا شومینه وجود دارد اگزوز ماشین ها از دیگر منابع تولید گاز CO است. داشتن دتکتور مونوکسید کربن کمک می کند که افراد از وجود این گاز سمی و خطرناک مطلع شوند. سطوح بالای مونوکسید کربن بسته به میزان موجود در محیط و مدت زمانی که افراد در معرض این گاز قرار می گیرند می تواند برای انسان خطر ساز باشد. غلظت های پایین این گاز در مدت زمان های طولانی تر اثر مخرب خواهد داشت ولی اگر میزان غلظت این گاز بالا باشد به سرعت تاثیر گذار خواهد بود.

علائم شایع تنفس گاز مونوکسید کربن

مونوکسید کربن گازی بی رنگ، بی مزه و بی بو است که مواد حاوی کربن در صورت سوختن ناقص، این گاز را تولید می کنند که به عنوان قاتل خاموش شناخته می شود. زیرا به راحتی توسط انسان قابل شناسایی نیست و به محض ورود به ریه ها وارد خون شده و موجب جذب گلبول های قرمز خون می شود و فرآیند اکسیژن رسانی را مختل می سازد.

علائم افراد در مجاورت گاز مونوکسید کربن

• احساس خواب آلودگی
• سرگیجه
• تهوع و استفراغ
• خستگی و ضعف