استون (پروپانون)

مشخصات استون یا پروپانون (دی متیل کتون)

استون یک حلال قطبی آپروتیک است، یعنی حلالی که یون های هیدروژن را آزاد نمی کند. از استون به عنوان حلال بسیاری از ترکیبات آلی استفاده می گردد و در واقع مایعی است که می تواند مواد دیگر را در خودش حل کند. استون ساده ترین کتون و ماده ای فرار، بی رنگ، دارای بوی شیرین و به شدت اشتعال زا است که به راحتی تبخیر می شود و به دلیل بوی خاص آن قابل شناسایی است.

نام دیگر استون شامل پروپانون، دی متیل کتون، دی متیل کربونیل، بتا-کتو پروپان، دی متیل فرمالدهید، پروپان کتون و 2-پروپانول می شود. استون به راحتی در آب و اتانول و اتر حل می شود و به خودی خود به عنوان یک حلال مهم، معمولا برای اهداف نظافت در آزمایشگاه ها، مفید است. لازم است بدانید که در غلظت های نسبتا کم، استون خیلی سمی نیست.

برندهای استون صنعتی

از جمله برندهای پروپانون قابل ارائه در هایپر صنعت فامکو می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• استون ساسول (آفریقای جنوبی)
• استون کومهو (کره)
• استون پتروکم (فرانسه)
• استون مترون (تایوان)

ساختار استون و ویژگی های آن

فرمول مولکولی استون یا همان فرمول شیمیایی استون CH₃-C=O-CH₃ می باشد. ساختار استون به این صورت است که از سه اتم کربن، شش اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن تشکیل شده است. در شکل زیر ساختار لوییس استون را مشاهده می نمایید.

استون تحت طبقه بندی کتون ها قرار می گیرد، که ترکیبات آلی حاوی یک گروه کربونیل هستند که به دو گروه هیدروکربنی متصل می شوند. استون دارای یک گروه کربونیل است که در آن کربن و اکسیژن با پیوند مضاعف به یکدیگر پیوند می خورند و به عنوان ساده ترین و کوچک ترین کتون شناخته می شوند.

آستون در فرآیندهای طبیعی متابولیک در بدن انسان تولید و دفع می شود و به طور معمول در خون و ادرار وجود دارد. در واقع استون محصول جانبی صنعت تقطیر است. حمام استون یا یخ خشک معمولا برای انجام واکنش در دماهای پایین استفاده می شود.

مولکول استون دارای یک گروه کربونیل در مرکز است که منجر به قطبش مولکول می شود، زیرا کربن نسبت به اکسیژن الکترونگاتیوی کمتری دارد. به همین دلیل، استون می تواند به عنوان واکنش دهنده با مولکول های نوکلئوفیلی استفاده شود. همچنین همانطور که گفته شد این ترکیب آلی حلال بسیار قوی بوده و بعضی از الکل های خاص را دناتوره می کند.

به منظور حمل و نقل ایمن و ذخیره سازی استیلن از استون استفاده می شود، به این صورت که مخازن حاوی ماده متخلخل ابتدا با استون پر شده و به دنبال آن استیلن، که درون استون حل می شود. یک لیتر استون می تواند حدود 250 لیتر استیلن حل کند.

تولید استون صنعتی

حال به روش تولید استون می پردازیم. تولید استون به طور مستقیم یا غیر مستقیم از پروپیلن صورت می گیرد. تقریبا 83 درصد استون از طریق فرایند کومن تولید می شود، در نتیجه تولید استون به تولید فنل مرتبط است. در فرآیند کومن، بنزن با پروپیلن آلکیله می شود و در نهایت در مجاورت هوا اکسید شده و فنل و استون تولید شوند.

فرآیندهای دیگر شامل اکسیداسیون مستقیم پروپیلن (فرآیند واکر-هوخست)، یا هیدراتاسیون پروپیلن به منظور تولید 2-پروپانول است که اکسید شده (دهیدروژناسیون) و به استون تبدیل می شود.

اما در گذشته پروپانون با استفاده از روش زیر تولید می شده است. در طی این واکنش استون با تقطیر خشک استات ها همچون استات کلسیم، از دکربوکسیله کردن کتونی تولید می شود:

Ca(CH₃COO)₂ → CaO_(s) + CO_2(g) + (CH₃)₂CO (v)

همچنین علاوه بر روش بالا از یک روش دیگر (در طول جنگ جهانی اول) برای تولید استون استفاده می شده است که شامل تخمیر استون-بوتانول-اتانول توسط باکتری کلستریدیوم استوبوتیلیکوم می شد.

تاثیرات محیطی استون

اگرچه استون به طور طبیعی در محیط در گیاهان، درختان، گازهای آتشفشانی، آتش سوزی جنگل ها و به عنوان محصولی از تجزیه چربی بدن وجود دارد، اکثر استون آزاد شده در محیط منشأ صنعتی دارد و در واقع نوع استون صنعتی با غلظت بالا برای محیط زیست مشکل ساز خواهد بود. استون حتی از آب و خاک به سرعت تبخیر می شود. هنگامی که در اتمسفر قرار می گیرد، نیمه عمر 22 روزه دارد و توسط اشعه ماوراء بنفش از طریق فتولیز (عمدتا به متان و اتان) تجزیه می شود.

تفاوت استون با الکل

همان طور که گفتیم استون یک ترکیب آلی با گروه عاملی کربونیل (C=O) می باشد، در حالی که الکل هیدروکربنی با گروه عاملی هیدروکسیل (OH) محسوب می شود. همچنین استون به عنوان یک حلال صنعتی برای حل کردن انواع ترکیبات آلی کاربرد دارد، حال آن که الکل به عنوان یک ترکیب ضد عفونی کننده در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

کاربرد استون چیست؟

استون به عنوان یکی از انواع حلال صنعتی در صنعت دارای مصارف زیادی است و بخشی از آن به عنوان استون سیانوهیدرین مصرف می شود که پیش ماده متیل متاکریلات است. استون قادر به حل بسیاری از چربی ها و رزین ها و همچنین استرهای سلولز، استات سلولز، نیتروسلولز و سایر استرهای سلولز است. از جمله مصارف حلال استون می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• صنعت تولید پلاستیک
• الیاف مصنوعی (مانند برخی از ریون ها)
• ساخت مواد منفجره
• نازک شدن رزین پلی استر
• حل کردن اپوکسی ها
• حل کننده سوپر چسب قبل از سفت شدن
• سنتز بیسفنول A که جز بسیاری از پلیمرها همچون پلی کربنات ها، پلی اورتان ها و رزین های اپوکسی می باشد.
• ساخت داروها به عنوان یک ماده تحریک کننده
• برای رسوب پروتئین ها
• صنایع الکترونیک
• مصارف خانگی
• لحیم کاری
• تولید پلی آکریلات ها
• صنایع سیمان
• صنایع تولید چسب
• رنگ های صنعتی
• از بین برنده لک های روغنی و جوهر
• جلوگیری از زنگ زدگی
• سایر ترکیبات
• مورد مصرف در آزمایشگاه ها
• رقیق کننده رنگ
• حمام یخ خشک
• به عنوان پیش ماده در سنتز آلی
• در مواد افزودنی و بسته بندی مواد غذایی
• مورد مصرف در لایه برداری شیمیایی
• آماده سازی فلز پیش از رنگ آمیزی یا لحیم کاری و از بین بردن شار رزین پس از لحیم کاری
• به عنوان ماده خشک کن سنگین
• برای حمل و نقل ایمن و ذخیره سازی استیلن
• ماده مؤثر در پاک کننده لاک ناخن
• صنعت نساجی، لکه های روغن و سایر مواد چسبنده را از پارچه های خام مانند پنبه یا ابریشم جدا می کند.
• به منظور تمیزکننده صنعتی برای از بین بردن چسب
• به عنوان حلال رایج در شستشوی ظروف آزمایشگاهی
• استفاده از بخار استون تحت نور ماوراء بنفش به عنوان یک ردیاب فلورسنت در آزمایش های جریان سیال
• برای شستشوی دستگاه شیشه ای استفاده می شود و روند خشک شدن را سریع تر انجام می دهد.
• در پزشکی برای مقابله با حملات صرع در نوزادان و کودکان
• همچنین به منظور درمان برخی از بیماری های پوستی با عملکرد لایه برداری شیمیایی
• داروسازی به عنوان یک حلال و ماده کمکی دارو همچون داروی ضد انعقاد
• به عنوان یک دناتورانت در الکل دناتوره
• استفاده از استون به عنوان پاک کننده قبل از رنگ آمیزی فلزات
• در صنعت آرایشی و بهداشتی
• در صنایع نفت و پتروشیمی و به عنوان ماده افزودنی سوخت بنزین در اتومبیل ها برای روان تر کار کردن موتور و افزایش بازدهی سوخت

بازار جهانی استون

استون از مواد شیمیایی پر مصرف به شمار می رود. ظرفیت تولید پروپانون در سال 2010 در سراسر جهان، 6.7 میلیون تن برآورد شده است. بیشترین ظرفیت تولید برای این محصول 1.56 میلیون تن در سال و توسط کشور آمریکا می باشد و به دنبال آن کشورهای تایوان و چین در جایگاه های بعدی هستند. همچنین قابل ذکر است خرید استون بیشتر برای مصارف صنعتی صورت می گیرد و این بخش مهم بیشترین سهم از مصرف و خرید پروپانون را داراست.

MSDS استون یا پروپانون

• پروپانون یک حلال بسیار قوی می باشد که از پر خطر ترین خاصیت های آن، اشتعال پذیری اش می باشد.
• استون با فرآیند اکسید شدن، محصول جانبی پراکسید استون را تشکیل می دهد که بسیار ناپایدار بوده و با قابلیت انفجار بسیار می باشد.
• در صورت احتراق استون، برای خاموش کردن آتش باید از پودر خشک یا دی اکسید کربن استفاده کنید.
• در صورت استفاده ایمن و به مقدار کم سمی نبوده و برای سلامتی هم مشکل ساز نمی شود.
• استون خالص یک ترکیب محرک بوده که باعث تحریک خفیف پوست و سوزش چشمی می شود. به همین علت هنگام کار با این مواد از تجهیزات ایمنی نظیر دستکش و ماسک استفاده کنید.
• در غلظت های بخار بالا، ممکن است عملکرد سیستم عصبی مرکزی را مانند بسیاری از حلال های دیگر تحت تاثیر قرار دهد.
• در صورت نوشیدن استون، ممکن است موجب مسمومیت حاد شود که باید فرد مصدوم را سریعا به پزشک برسانید.
• در صورت استنشاق ممکن است موجب تحریک گلو و تنگی نفس بشود، به هوای تازه رفته و نفس بکشید.
• استون در حال حاضر به عنوان یک ماده سرطان زا یا یک ماده شیمیایی جهش زا و دارای اثرات سمیت مزمن در نظر گرفته نمی شود.
• پروپانون را درمکانی خشک و خنک و به دور از موادی که خاصیت اشتعال زایی دارند و ممکن است احتراق صورت بگیرد، نگهداری کنید.
• به دلیل ناسازگاری شیمیایی، توصیه می شود که استون را از برم، کلر، اسید نیتریک، اسید سولفوریک و تری کلرومتان دور نگه دارید.
• استفاده از این ترکیب در مقادیر کم در صنایع مختلف مانن صنایع غذایی فرآوری شده و فرآوری نشده، نوشیدنی ها و غیره، ایمن می باشد و هیچ مشکل جدی برای سلامتی ایجاد نمی کند.

برخی از مشتریان ما

مشتریان فامکو

دانشگاه تربیت مدرس

تاریخچه استون

استون برای اولین بار توسط کیمیاگران در اواخر سده های میانه از طریق تقطیر خشک استات های فلزی مانند استات سرب، تولید شده بود. در سال 1832 میلادی دانشمند فرانسوی به نام دوما و یک دانشمند آلمانی به نام فون لیبیگ فرمول تجربی استون را تعیین کردند و سپس یوهان جوزف لوشمیتد در سال 1861 ساختار استون را ارائه کرد.

لیست قیمت استون

کلیه قیمت ها بدون اطلاع قبلی قابل تغییر می باشد، لطفا جهت استعلام قیمت خرید با واحد فروش تماس حاصل نمایید.