پیت ماس

مشخصات پیت ماس

پیت ممکن است در مناطق مردابی از گیاهان مختلفی همچون اسفانگوم و برلیاس به وجود بیاید. نوع دیگری از پیت ها نیز در مناطق باتلاقی از علف ها، بوته ها و غیره به وجود می آید. تفاوت این دو نوع بیشتر در جذب مواد مغذی موجود در آب از طریق ریشه می باشد.

عبارت پیت به عنوان بستر هایی که از پوسیدگی گیاهان ایجاد می شوند، شناخته می شود خاک پیت ماس نیز به عنوان نوعی پیت از بقابای نوعی خزه، به نام اسفانگوم ایجاد می شود.

منشاء خزه پوده زار همانطور که گفته شد از بقایای نوعی خزه یا ماس است که به علت رشد در خاک های دارای زغال سنگ نارس با نام خزه ترب دار نیز شناخته می شود. این خزه بدون بذر بوده و توسط هاگ ها تکثیر یا تولید مثل می شود.

روند تبدیل این خزه ها به پیت ماس به این شکل می باشد که پس از رشد خزه ها در محیط هایی که دارای ویژگی هایی همچون رطوبت بالا، نور کم، اختلاف دمای بالا در فصل تابستان و زمستان در شرایط بی هوازی و همچنین دارای سایه در بیشتر ساعات روز هستند، شروع می شود و پس از مدتی به پیت ماس که انبوه خشک شده خزه است تبدیل می شوند. در مناطق باتلاقی، مرطوب و سرد، هنگامی که زهکشی خاک مناسب نباشد، غلظت اکسیژن و جمعیت باکتری ها نیز کم باشد، تولید زیست توده گیاهی با سرعت بالا و تجزیه آن با سرعت بسیار کمتر صورت می گیرد. این فرایند موجب تولید ماده ای فیبری و جاذب خواهد شده که لایه های تشکیل شده به عنوان پیت ماس شناخته می شود. شایان ذکر است امروزه علاوه بر روش طبیعی از روش های دیگری نیز برای ایجاد آن استفاده می شود.

در نهایت پیت ماس در دو نوع زیر برداشت شود:

• پیت ماس توروب که از سطح زمین برداشت می شود و شامل خزه های تازه می باشد.
• پیت ماس که از لایه های زیرین خاک برداشت می شود.

خاک پیت ماس در زمینه کشاورزی به خصوص در گلخانه ها به عنوان بستر کشت هیدروپونیک مورد استفاده است و بر خلاف سایر بستر های کشت همچون کوکوپیت، پیت ماس دارای مواد مغذی بسیاری جهت رشد گیاه می باشد. این محصول دارای وزن کمی بوده و در قالب رنگ، بافت و جنس های مختلفی ارائه می شود.

انواع پیت ماس

پیت ماس قادر به نگهداری آب و مواد غذایی بوده و به طور کلی در انواع پیت سفید و پیت سیاه ارائه می شود و بسته به نوع گیاه مورد نظر، به کار برده می شود. تفاوت بین پیت ماس سیاه یا سفید علاوه بر نوع گیاه به مقدار مواد آلی و بافت پیت ماس و سیستم آبیاری هم بستگی دارد. شایان ذکر است پیت سفید به رنگ سفید نبوده و به رنگ قهوه ای روشن می باشد. به همین دلیل به آن پیت ماس قهوه ای هم می گویند. همچنین پیت ماس سفید میزان بروز بیماری را در گیاه به دلیل دارا بودن تریکودرما و استرپتو مایسس بسیار کاهش خواهد داد. در پیت ماس قهوه ای گیاهان به طور کامل تجزیه نشدند و بقایای گیاهان در آن وجود دارد. پیت ماس سفید ظرفیت هوایی بالایی دارد و به همین دلیل دارای فشردگی کمتری است. در پیت ماس سیاه تجزیه گیاهان و خزه اسفاگنوم به طور کامل و با درجه ی بالایی صورت گرفته و میزان مواد آلی بیشتر و درجه پوسیدگی بالا تر می باشد، از این رو ظرفیت جذب آب در خاک پیت ماس سیاه به مراتب از قهوه ای (سفید) بیشتر بوده که سبب افزایش عمر آن ها می شود. 

مشخصات خاک پیت ماس

• پیت ماس سبب افزایش ماده آلی خاک و در نهایت افزایش کیفیت و رشد گیاه می شود.
• پیت ماس خاصیت اسیدی کم یا نزدیک به خنثی دارد و حدودا ph آن دارای مقدار 5.5 می باشد به همین دلیل برای گیاهانی که با محیط اسیدی سازگار می باشند بسیار مناسب است. اسیدیته کم این بستر در کنار خاصیت بافری آن موجب جلوگیری از شستشوی مواد آلی شده و مانع از خارج شدن آن از دسترس گیاه می شود.
• بافت پیت ماس به گونه ای می باشد که موجب هوادهی به خاک های سخت همانند رس می شود و میزان جذب اکسیژن گیاه را افزایش می دهد.
• خزه پوده زار دارای ماندگاری بالایی بوده و به همین دلیل از فرسایش و نابودی خاک جلو گیری می کند.
• پیت ماس به عنوان نوعی بستر رشد گیاه در وسعت بالا همچون گلخانه ها و همچنین در وسعت محدود به عنوان خاک گلدان نیز استفاده می شود.
• پیت ماس علاوه بر دارا بودن مواد غذایی توانایی جذب و نگهداری آب چندین برابر وزن خود یعنی حدود 20 برابر را دارا می باشند و این مقدار را در مدت زمان معقولی و به طو ر پیوسته به گیاه منتقل می کنند.
• خزه پوده زار یکی از بستر های رشد مناسب در کشت هیدرو پونیک می باشد، دلیل این امر نداشتن عوامل بیماری زا و جلوگیر از رشد گیاهان هرز می باشد، همین امر علاوه بر تضمین سلامتی و نشاط گیاه از پوسیده شده ریشه گیاه نیز جلو گیری می کند.
• پیت ماس بستر مناسبی جهت پرورش گیاهان بدون استفاده از کود و سموم کشاورزی می باشد به عبارت دیگر پیت ماس بسیار مناسب کشت محصولات ارگانیک است.
• پیت ماس سبب رها شدن مواد مغذی در خاک ودر نهایت قرار گرفتن آن در دسترس ریشه می شود به عبارت دیگر پیت ماس دارای ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) بالایی می باشد.
• پیت ماس از بستر های سبک محسوب می شود به همین دلیل برای گیاهان که دارای سازگاری با این نوع خاک هستند بسیار مناسب می باشد.
• رنگ پیت ماس یکدست است به همین دلیل برای گل های آپارتمانی در فضای مسکونی به لحاظ ظاهری بسیار مناسب می باشد.
• به دلیل نوع بافت پیت ماس در هنگام استفاده از آن به هیچ وجه ذرات در محیط و هوا پخش نمی شود.

محل رشد پیت ماس

همانطور که گفته شد پیت ماس، که یکی از محصولات کشت هیدروپونیک نیز به شمار می رود، در مناطق مرطوب رشد می کند به همین علت بیش تر در نیم کره شمالی و در کشور هایی که به دلیل آب و هوای سرد گیاهان ریزتر به لحاظ جثه نسبت به گیاهان درشت تر فرصت رشد بیشتری دارند تولید می شود. البته بهتر است به این نکته اشاره شود که در مناطقی که در آن ها مناطق ساحلی یا دریا وجود دارد همچون نروژ، استونی و لیتونی نیز شرایط رشد این خزه فراهم می باشد.

طرز تهیه خاک پیت ماس

در ابتدا آب اطراف گیاه توسط ایجاد گودال و زه کشی تا 85 درصد تخلیه می شود سپس پوشش سطحی گیاه را که به دلیل تقویت روان آب ها در مناطق ناهموار و دارای بلندی رشد کرده از خاک پیت جدا نموده و در نهایت خزه را خرد کرده و اجازه می دهیم روند خشک شدن تا رطوبت 50 درصد در آن صورت گیرد.

نحوه انتخاب پیت ماس

در هنگام انتخاب پیت ماس لطفا به موارد زیر توجه نمایید:

• در خاک پیت ماس علاوه بر مواد حاصل از تجزیه خزه مواد آلی دیگری همچون نیترات پتاسیم و کلسیم به آن اضافه می شود لطفا در زمان انتخاب پیت ماس به این مواد آلی افزوده شده توجه فرمایید که متناسب با خاک و گیاهان مورد نظر باشد.
• میزان یا نسبت ترکیب عناصر با یکدیگر از عوامل مهم در کیفیت پیت ماس می باشد.
• قطر ذرات تشکیل دهنده خاک پیت ماس در تعیین کیفیت آن بسیار موثر می باشد.

البته شایان ذکر است پیت ماس مشکی از محبوبیت بیش تری در میان کاربران ایرانی برخور دار می باشد.

نکات استفاده از پیت ماس

• قبل استفاده از خاک پیت ماس اقدام به از بین بردن تخم حشرات، علف های هرز و بیماری ها نمایید. این عمل توسط سم انجام می شود، البته توصیه می شود در انجام این کار با کارشناسان مربوطه مشورت نمایید.
• خزه پوده زار قالبا با واحد لیتر ارائه می شود البته به این نکته توجه فرمایید که هر لیتر پیت ماس برابر است با 340 گرم است و قالبا در بازار در ظرفیت های 70، 80، 200 و 300 لیتری موجود می باشد.

مزایای پیت ماس

• وجود ترکیبات آلی در این بستر موجب بهبود ساختمان خاک و تهویه هوا خواهد شد. به همین دلیل در خاک ها رسی و فشرده می تواند بسیار نتیجه بخش باشد.
• این خاک با پایداری کردن ساختار خاک موجب جلوگیری از فرسایش خاک می شود.
• از آنجا که ظرفیت نگهداری این بستر خاک بسیار بالا می باشد مناسب استفاده در خاک های ماسه ای و شنی می باشد تا علاوه بر افزایش ظرفیت نگهداری آب موجب رشد میکرو ارگانیسم های مفید خاک شود.
• پیت ماس توانایی تجزیه بدون اکسیژن را دارا می باشد این ویژگی باعث شده ماده ای مناسب جهت اضافه نمودن به کمپوست باشد. از این رو پیت ماس در محیط های مرطوب فاسد نمی شود و مواد آلی را به مرور به گیاه می رساند.
• پیت ماس وزن سبکی دارد بدین صورت که هر متر مکعب آن تنها حدود 380 کیلوگرم وزن دارد.
• از آن جا که پیت ماس خاصیت ارتجاعی دارد در برابر فشار های وارد شده مقاومت کرده و منافذ آن بسته نمی شود.
• این بستر تمیز بوده و گرد وغبار و خاک به جا نمی گذارد.

معایب پیت ماس

• نسبت به سایر بستر های کشت دارای قیمت بالاتری می باشد.
• نوع باتلاقی آن از مواد مغذی کمتری بر خوردار است.
• دارا بودن خاصیت اسیدی کم
• تجدید ناپذیر می باشد و کامل از بین می رود.
• استفاده بیش از اندازه این نوع خاک سبب پوسیدیگی در ریشه می شود.
• بستر مناسب برای رشد جلبک خاک که سبب کمبود اکسیژن می شود.

زمان استفاده از پیت ماس

• در بستر های ماسه ای زمانی که خاک نیاز به جذب آب بیشتری دارد.
• در بستر رس در مواقعی که نیاز به زهکشی بیشتری باشد.
• در مراحل ابتدایی کاشت بذر و دانه
• در زمان کود دهی به دلیل اینکه خاک پیت ماس خشک می شود و موجب ترک خوردگی خاک خواهد شد، بهتر است مورد استفاده قرار نگیرد.

خاک پیت ماس برای چه گیاهانی مناسب است؟

زغال اخته، توت ‌فرنگی، بادرنجبویه، ریحان، مرزنجوش، نعنا، پونه کوهی، رزماری و آویشن مارچوبه، تره ‌فرنگی، کاهو، نخود فرنگی و کدو، آزالیا، کاملیا، گل ادریسی و گل صدتومانی از جمله گیاهانی هستند که در بستر پیت ماس قابلیت رشد دارند.

خاک پیت ماس برای چه گیاهانی مناسب نیست؟

گیاهانی همچون شاه‌توت، تمشک، درخت زغال اخته، مویز و انگور فرنگی. پیچک بوستون، تاج الملوک، شقایق، سیر، زنجبیل، اسطوخودوس، گل پنج‌هزاری، سوسن یک‌روزه، هوستا و مارگریت از جمله گیاهانی هستند که بستر پیت ماس مناسب پرورش آن ها نمی باشد. 

جایگزین پیت ماس چیست؟

جهت جایگزینی خاک پیت ماس وارداتی می توان از خاک پیت ماس تولید ایران که با توجه به اقلیم و خاک ایران ساخته می شود استفاده نمود. البته شایان به ذکر است که می توان از موادی همچون مواد چوبی، کمپوست، کوکوپیت نیز استفاده نمود.

موارد کاربرد پیت ماس

• از خاک پیت ماس می توان در ایجاد بستر مناسب جهت کاشت نهال استفاده نمود. به این نکته توجه فرمایید که نسبت مخلوط شدن خاک به پیت ماس باید دو به یک باشد.
• جهت کاشت چمن نیز از این بستر استفاده می شود. توجه شود که 5 سانتی متر پیت ماس را با 15 سانتی متر خاک مخلوط شود.
• کاشت پیاز در صورت ترکیب خاک و پیت ماس به نسبت مساوی امکانپذیر است.
• در کشت قارچ نیز در جهت پوشاندن کمپوست از پیت ماس استفاده می شود که با نام خاک پوشش قارچ شناخته می شود.
• خاک پیت ماس همچنین بستری مناسب جهت کاشت کاکتوس و ساکولنت می باشد.
• خزه پوده زار در کاشت گوجه و خیار نیز استفاده می شود.
• به منظور کشت گیاهان حساس به شوری میتوان از پیت ماس جهت اصلاح خاک استفاده نمود.
• در کاشت سبزیجات و صیفی جات می توان آن را با خاک ترکیب کرد.
• از ترکیب پیت ماس و کوکو پیت می توان بستری مناسب برای تولید نشا و کشت بذر استفاده نمود.
• هنگام جابه جایی درختان، حفره را با ریختن ترکیب پیت ماس و خاک پر کنید و سپس درخت را منتقل نمایید.

لیست قیمت خاک پیت ماس

کلیه قیمت ها بدون اطلاع قبلی قابل تغییر می باشد، لطفا جهت استعلام قیمت خرید با واحد فروش تماس حاصل نمایید.

تاریخ بروزرسانی: 1400/06/26