Name: اسید تارتاریک
Brand: گروه صنعتی فامکو
SKU: 18542
Price: 1780000.00 IRR
Availability: InStock

فروش تارتاریک اسید

تارتاریک اسید با سه فرم مختلف تولید می شود که فرم های D و L به صورت کامل در آب حل می شوند. در صورتی که مخلوط راسمیک، انحلال پذیری متوسطی دارد. لازم به ذکر است که هر 3 فرم تارتاریک اسید به دلیل پایین بودن pKa، ترکیبات اسیدی محسوب می شوند. اسید تارتاریک را با نام های دیگر تارتاریک اسید، 3 و 2-دی هیدروکسی سوکسینیک اسید و راسمیک اسید نیز می شناسند.

تارتاریک اسید یا تارتاریک اسید

مشخصات فیزیکی و شیمیایی اسید تارتاریک

شکل ظاهری این اسید به صورت یک جامد پودری و کریستالی سفید رنگ می باشد که در آب انحلال پذیر است. این اسید، طعم ترشی مشابه با لیمو ترش داشته و به عنوان یک افزودنی بسیار پرکاربرد در صنایع غذایی، مورد استفاده قرار می گیرد.

مشخصات اسید تارتاریک
نام آیوپاک	3 و 2-دی هیدروکسی بوتاندیوئیک اسید
فرمول اسید تارتاریک	C₄H₆O₆
جرم مولکولی اسید تارتاریک	150.087 گرم بر مول
دانسیته (گرم بر سانتیمتر مکعب)	1.737 (R,R- و S,S-) 1.79 (راسمیک) 1.886 (مزو)
نقطه ذوب (درجه سانتیگراد)	169 تا 172 (R,R- و S,S-) 206 (راسمیک) 165 تا 166 (مزو)
حلالیت در آب (کیلوگرم در لیتر)	1.33 (L یا D تارتاریک) 0.21 (DL راسمیک) 1.25 (مزو)

ساختار هندسی اسید تارتاریک

تارتاریک اسید با فرمول شیمیایی HO₂CCH(OH)CH(OH)CO₂H یک اسید آلفا هیدروکسی کربوکسیلیک می باشد. هیدروکسی اسیدها تشکیل شده از یک گروه اسید کربوکسیلیک متصل به گروه عاملی هیدروکسیل (OH) می باشند. از نظر خصوصیات اسیدی، دی پروتیک و آلداریک بوده و مشتق دی هیدروکسیل اسید سوکسینیک می باشند. از این ماده بیشتر برای جداسازی و استخراج ترکیب های راسمیک استفاده می شود. ساختار اسید تارتاریک را در زیر می توانید مشاهده کنید:

ساختار اسید تارتاریک

مشتقات اسید تارتاریک

نمک های اسید تارتاریک از جمله کرم تارتار (بی تارتارات پتاسیم)، نمک راشل (تارتارات سدیم پتاسیم) به عنوان ملین ملایم، تارتار امتیک یا پتاسیم تارتارات آنتیموان (تارتار استفراغ آور) و دی ایزو پروپیل تارتارات را به عنوان کاتالیزور کمکی در سنتز نامتقارن، می توان نام برد.

روش تولید اسید تارتاریک

تارتاریک اسید عمدتا به صورت طبیعی و به شکل نمک پتاسیم در انواع میوه ها مخصوصا انگور، تمر هندی، موز و انواع مرکبات یافت می شود. این ترکیب شیمیایی با سه فرم مختلف سنتز می شود که در زیر به هر یک از آنها پرداخته شده است:

فرم دکسترو اسید تارتاریک

این ماده را به صورت صنعتی از تخمیر گلوکز سنتز می کنند.

فرم راسمیک

مخلوط راسمیک را طی واکنش شیمیایی چند مرحله ای حاصل از ترکیب شدن مالئیک اسید با آب اکسیژنه به دست می آورند. بدین ترتیب که در ابتدا اسید مالئیک به وسیله پراکسید هیدروژن (آب اکسیژنه) در حضور کاتالیزور تانگستیک اکسید، اپوکسید تشکیل می شود.

HO₂CC₂H₂CO₂H + H₂O₂ → OC₂H₂(CO₂H)₂

در ادامه اپوکسید هیدرولیز می شود. با این شرح که محلول به دست آمده از مرحله قبل را در راکتور با شرایط دمایی 70 درجه سانتیگراد، به مدت زمان 12 ساعت نگهداری می کنند. پس از سرد شدن محلول و تشکیل کریستال (که ایزومرهای نوری هستند) به کمک سانتریفیوژ، کریستال ها جداسازی و مخلوط راسمیک سنتز می شود. در زیر واکنش آن ذکر شده است:

OC₂H₂(CO₂H)₂ + H₂O → (HOCH)₂(CO₂H)₂

فرم مزو

زمانی که دکسترو تارتاریک اسید محلول در آب در دمای 165 درجه سانتیگراد به مدت 2 روز حرارت داده شود، مخلوطی از اسید راسمیک و مزو تارتاریک اسید تشکیل می شود. همچنین اسید مزو تارتاریک از ترکیب اسید دی برومو سوکسینیک با هیدروکسید نقره تهیه می شود که واکنش آن در زیر آمده است:

HO₂CCHBrCHBrCO₂H + 2AgOH → HO₂CCH(OH)CH(OH)CO₂H + 2AgBr

همچنین از طریق کریستالیزاسیون اسید راسمیک باقیمانده نیز می توان مزو تارتاریک اسید را جدا کرد. راسمات کمتر محلول است.

کاربرد اسید تارتاریک

اسید تارتاریک در صنایع زیادی از جمله صنایع غذایی، صنایع داروسازی، فلزی و غیره کاربرد دارد که در زیر به آنها می پردازیم.

کاربرد اسید تارتاریک در صنایع غذایی

اسید تارتاریک خوراکی در صنایع نوشیدنی همچون انواع آبمیوه ها و مواد غذایی مانند سس ها، غذاهای سرد و غیره به عنوان نگهدارنده و طعم دهنده استفاده می شود. همچنین به عنوان ترش کننده در صنایع تولید آبنبات نیز استفاده می شود. این ترکیب شیمیایی با کد E334 به عنوان آنتی اکسیدان در صنایع غذایی کاربرد دارد و در ترکیب با بی کربنات سدیم، بکینگ پودر را به عنوان عامل خمیر کننده تولید می کند. در ترکیب عسل برای جلوگیری از رسوب ترکیبات آن استفاده می شود. شایان ذکر است که نمک آن با نام بی تارتارات پتاسیم که به عنوان کرم تارتار نیز شناخته می شود به طور طبیعی در طی فرآیند تخمیر ایجاد می شود.

کاربرد اسید تارتاریک در صنایع مختلف

تارتاریک اسید به عنوان یکی از مواد شیمیایی پرکاربرد در صنایع مختلف می باشد که کاربردهای آن عبارتند از:

در ترکیب با تانن به عنوان رنگ اسیدی و افزودنی به محصولات غذایی افزوده می شود.
در صنایع کشاورزی به عنوان عامل کیلیت کننده جهت کمپلکس کردن ریزمغذی ها در کود خاک کاربرد دارد که باعث تقویت مواد مغذی در خاک می شود.
در صنایع فلزی برای تمیز کردن سطوح فلزی مختلف از جمله مس، آهن، آلومینیوم و آلیاژهای آنها کاربرد دارد.
صنعت عکاسی
در صنایع داروسازی از این اسید و مشتقات آن برای سنتز محصولات دارویی مختلف مخصوصا تولید نمک های جوشان مخلوط با اسید سیتریک به عنوان بهبود دهنده طعم دارو استفاده می کنند. برای مثال دوزهای پایین نمک آنتیموان پتاسیم اسید (تارتار استفراغ آور) به عنوان خلط آور در شربت های سرفه کاربرد دارد.
صنایع الکترونیکی
صنایع سرامیک سازی
در چاپ پارچه و رنگرزی
استفاده از مخلوط کرم تارتار (خامه تارتار) و آب برای حل کردن لایه اکسید مس (ll) موجود در سطح سکه
استفاده از نمک راشل در ترکیب با نیترات نقره برای نقره ای کردن آینه ها
در صنعت آبکاری طلا و نقره و پرداخت فلزات
در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی همچون کرم های ضد چروک به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی کاربرد دارد.
عامل بالانس کننده مقدار شکر در آبمیوه ها

خواص اسید تارتاریک

به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کند.
استفاده از آن در مواد غذایی موجب هضم غذا می شود.
همچنین باعث تقویت سیستم ایمنی بدن نیز می شود.
خاصیت طعم دهندگی و ترش کنندگی محصولات

MSDS و روش نگهداری از اسید تارتاریک

هنگام کار کردن با تارتاریک اسید همانند سایر ترکیبات شیمیایی، موارد ایمنی از جمله پوشیدن دستکش لاتکس، روپوش و استفاده از عینک ایمنی و ماسک را رعایت کنید.
این محصول باید در یک محیط خشک و خنک و دارای تهویه مناسب نگهداری شود.
از آن جایی که اسید تارتاریک یک ترکیب فعال نوری است، باید حتما به دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود. زیرا در غیر این صورت موجب تخریب ساختار اسید خواهد شد.
به صورت کلی اسید تارتاریک به عنوان یک ماده پایدار شناخته می شود. اما در صورت مجاورت با مواد ناسازگار همچون اکسید کننده های قوی، مواد کاهش دهنده (احیا کننده ها) و باز قوی، ناپایدار خواهد بود.
همچنین این محصول قابل احتراق بوده، بنابراین باید به دور از منابع احتراق، شعله یا دمای بالا نگهداری کنید.
در صورت احتراق، می توانید به وسیله اسپری آب، فوم، پودر و دی اکسید کربن عملیات اطفا حریق را انجام دهید.

تاریخچه تارتاریک اسید

اولین بار تارتاریک اسید توسط دانشمند ایرانی، جابرابن حیان در طی تجزیه پتاسیم تارتار به دست آمد. فرآیند استخراج تارتاریک اسید در سال 1769 به واسطه یک شیمیدان سوئدی با نام کارل ویلهلم شیله توسعه یافت.