نحوه انتخاب پمپ

معیار عمومی انتخاب پمپ ها به آن دسته از عواملی اطلاق می گردد که:
پیشنهاد دهنده را قادر سازد تا بر مبنا و با استناد آن عوامل، پمپ مورد نظر را بصورت های صحیح و با، برخورداری از بالاترین کارایی و طولانی ترین مدت بهره برداری انتخاب و معرفی نماید.
پمپ ها مدل ها و برند های مختلفی دارند. آنچه از پمپ ها انتظار می رود سیال را از نقطه ای به نقطه دیگر انتقال دهد در این رابطه مابین فشار و دبی پمپ  رابطه معکوس وجود دارد. بدین مفهوم که ؛ پمپ هایی که دبی زیادی را انتقال می دهند فشار کمتری تولید می کنند و برعکس آن نیز صادق است، یعنی پمپ هایی که فشار زیادی تولید می کنند دبی کمتری تو لید می کنند. برای انتخاب یک پمپ  اولین موضوع مقدار دبی و میزان فشار لازم است.
از مهمترین مشخصه های عمومی گزینش پمپ ها، باید به موارد ذیل اشاره داشت:
نوع، ماهیت و مشخصات شیمیایی مایع قابل انتقال نظیر:
آب آشامیدنی، آب کشاورزی، فاضلاب شهری، فاضلاب صنعتی، مواد شیمیایی، مواد سوختنی، پساب های صنعتی ( اسیدی و بازی ) و غیره
مشخصات فیزیکی مایع قابل انتقال نظیر:
دمای کاری و محدود درجه حرارت، میزان گرانروی یا ویسکوزیته، میزان املاح و ذرات جامد، ظرفیت و مقدار آبدهی، هد  یا ارتفاع آبدهی.
هدف از انتخاب یک پمپ شناور یا موتور پمپ شناور:
تعریف و تعیین مشخصات یک پمپ شناور است، که بتواند مقدار حجم مشخصی از آب را از یک عمق مشخصی که منبع مکش نامیده می شود به یک ارتفاع مشخصی که منبع رانش نامیده می شود انتقال دهد.

 
منبع مکش:
آب دریاها، آب چاه ها، آب مخازن طبیعی و یا مصنوعی زیر زمینی، آب رودخانه ها می تواند باشند.
منبع رانش:
منبع رانش می تواند آبیاری یک مزرعه، زمین کشاورزی، پرکردن یک استخر، تامین آب پمپ خانه شهرک و یا یک مجتمع ساختمانی و یا تامین آب مخازن تصفیه خانه یک شبکه آبرسانی شهری باشد.
مقدار آب دهی (Capacity)
مقدار حجم آبی که توسط یک پمپ در واحد زمان انتقال داده می شود گفته می شود و مقدار واحد آن معمولا l/s، l/min، m3.min می باشد.
هد (Head):
اندازه بلندی آب مورد انتقال از سطح منبع رانش تا سطح منبع مکش ارتفاع یا هد گفته می شود. و در پروژه های آبیاری صنعتی، شهری و کشاورزی هد را بصورت متر بیان می شود.
انتخاب نوع پمپ از روی منحنی پمپ ها:
انتخاب نوع صحیح پمپ از روی منحنی پمپ ها که از طریق سازنده پمپ در کاتالوگ منتشره آن سازنده آورده می شود صورت می پذیرد.
در منحنی مشخصه کارکردی پمپ ها  شاخص عمودی در منحنی های کارکردی پمپ های آب به ارتفاع آبدهی یا هد (Head) پمپ خوانده می شود که در پمپ های صنعتی و کشاورزی به متر (m) خوانده می شود.
شاخص محور افقی در منحنی های مربوط به پمپ های آب به ظرفیت آبدهی پمپ اختصاص داده می شود. که ظرفیت آبدهی بصورت های متر مکعب در ساعت، لیتر در ثانیه یا دقیقه است.

 
چند نکته برای محاسبه مقدار آبدهی در پمپ ها:
ممکن است، درخواست کننده و یا خریدار پمپ، مقدار آبدهی پمپ مورد تقاضا را در قالب ( لیتر در دقیقه ) و یا ( متر مکعب درساعت ) سفارش دهد.
1- هرگاه سفارش دهنده و یا خریدار مقدار آبدهی پمپ را برحسب لیتر در دقیقه سفارش داد به صورت زیر محاسبه می گردد:

 

2- هرگاه مقدار آبدهی پمپ  مورد درخواست بر حسب متر مکعب در ساعت باشد به صورت زیر محاسبه می گردد:

3- هرگاه مقدار آبدهی پمپ بصورت لیتر در ثانیه اعلام گردید در چنین مواردی به صورت زیر عمل می کنیم:

4- برای تبدیل متر مکعب در ساعت به لیتر در ثانیه از رابطه زیر استفاده می گردد:

 

هرکدام از پمپ ها دارای منحنی آبدهی – هد منحصر به فرد خود است که به منحنی (Q-H) شناخته می شود.
بررسی هر کدام از پمپ ها از سوی شرکت سازنده نشان می دهد که این منحنی هر کدام پمپ ها با منحنی های پمپ کوچکتر و بزرگتر از خود تداخل دارند.
در مورد پمپ های شناور ابتدا با ید به موارد زیر اشاره شود:

1. انتخاب پمپ شناور مناسب
2. انتخاب الکترو موتور مناسب
3. انتخاب کابل برق مناسب

روش انتخاب پمپ شناور مورد نیاز به همراه نمونه ای از پمپ:

1. با استفاده از منحنی های همپوشانی پمپ های شناور
2. مقدار آبدهی 180 متر مکعب در ساعت را از محور آبده انتخاب و خط عمودی دیاگرام انتخاب می کنیم.
3. ارتفاع آبدهی  55  متر را از محور ارتفاع (Head) انتخاب و خط افقی را ترسیم می کنیم
4. تقاطع دو خط افقی و عمودی نشانگر پمپ مناسب برای خواسته تعریف شده یعنی پمپ مورد نظر مشخص می گردد.

 
افت سوپاپ
حاصل جمع افت اصطکاک هایی که از منشا باز و بسته شدن سوپاپ ها و نیز مقاومت های اصطکاکی داخل پمپ ها ایجاد می شود با عنوان « افت سوپاپ» آورده می شوند.
نیروی معادل برای غلبه بر افت سوپاپ، در قالب (ارتفاع آب) در داخل سیستم آورده می شود. برای استخراج نیروی معادل افت سوپاپ، در قالب (ارتفاع آب) به منحنی مربوطه که از سوی شرکت سازنده پمپ منتشر می گردد مراجعه می شود:

همانند منحنی های قبلی پمپ های آب، در این منحنی هم شاخص محور افقی به ظرفیت آبدهی پمپ اختصاص دارد.
با توجه به اینکه حجم آبدهی پمپ مورد بحث ۱۸۰ مترمکعب است، مقدار آنرا در محور افقی انتخاب و خطی را استخراج می کنیم تا منحنی را قطع نماید.
از نقطه تقاطع خط استخراجی با منحنی، خطی را بصورت افقی ترسیم می کنیم تا محور عمودی منحنی را قطع کند.
میزان افت سوپاپ برای ارتفاع آبدهی ۱۸۰ مترمکعب، مقدار یک و نیم متر استخراج می شود. همین مقدار را به ارتفاع آبدهی اضافه می کنیم.
55+1.5=56.5 M

تعیین تعداد طبقات
بر مبنای داده های شرکت سازنده مشخصات هیدرولیکی پمپ شناور بصورت ذیل می باشد.

 

مقدار آبدهی ۱۸۰ متر مکعب در ساعت را از محور آبدهی انتخاب و خط قائم را رسم می کنیم.
تقاطع خط قائم با تراش پروانه استاندارد ∅ ۱۷۸ /۱۷۰ mm مشخص می کنیم.
خط افقی را ترسیم تا محور عمودی را قطع کند.
مقدار بدست آمده (۳۲ متر) ارتفاع پمپاژ پمپ یک طبقه در آبدهی ۱۸۰ متر مکعب در ساعت می باشد.
در محاسبات قبل گفته شد که با احتساب میزان افت سوپاپ برای ارتفاع ۵۵ متر برای آبدهی ۱۸۰ مترمکعب لازم است که مقدار ارتفاع را باندازه یک و نیم متر اضافه تر در نظر بگیریم.
55+1.5=56.5M
حال همین مقدار را به میزان ارتفاع پمپاژ پمپ یک طبقه یعنی ۳۲ که اخیرا بدست آوردیم تقسیم می کنیم.
56.5/ 32 = 1.7 ≈ 2

مقدار حاصل تعداد طبقات را از نظر ریاضی به اندازه ۱٫۷ بدست می دهد؛
با توجه به اینکه در عمل چنین تعداد طبقه نمی تواند وجود داشته باشد این مقدار را بصورت تقریب اضافی یعنی ۲ طبقه در نظر می گیریم.
بنابراین تعداد طبقات پمپ مورد نظر، دو طبقه خواهد بود که بصورت مطمئن نیاز اعلام شده را پاسخگو می باشد.
با تقسیم عدد ۵۶٫۵
به تعداد طبقات یعنی عدد ۲
به حدود ۲۸ دست می یابیم.
56.5/2 ≈28
که در محاسبات بعدی آن را به مثابه ارتفاع پمپاژ پمپ یک طبقه ملاحظه قرار خواهیم داد.
مجددا به مشخصات هیدرولیکی پمپ شناور مورد نظرمراجعه می کنیم.

 
عمده موارد استفاده از پمپ ها عبارتند از:
انتقال آب به تصفیه خانه ها برای مصارف شهری و صنعتی، استخراج آب برای آبیاری باغات و مزارع کشاورزی، انتقال آب سرد در تاسیسات گرمایش و سرمایش و غیره.
نخستین گام در گزینش صحیح یک پمپ گریز از مرکز، ضرورتا با مشخص کردن شرایط کارکردن مورد انتظار آغاز می گردد.

شرایط کارکردی مورد انتظار از پمپ می تواند در قالب:

1. کارکرد آبدهی بصورت های مداوم و مستمر
2. کارکرد آبدهی در فواصل زمانی مقطعی

میزان آبدهی و خروجی پمپ گریر از مرکز

1. میزان اندازه و قطر پروانه
2. تعداد پره های پروانه
3. تعداد دور چرخشی پروانه
4. قطر دهانه ورودی و خروجی

پمپ های گریز از مرکز را می توان با موتورهای الکتریکی 1450 دور در دقیقه یا 3000 دور در دقیقه بصورت کوپل شده استفاده نمود.

برای کاهش استهلاک در پمپ ها در دورهای بالا:

1. برای استفاده از مداوم و مستمر از موتورهای 1450درور در دقیقه استفاده گردد.
2. برای کارکرد در فواصل مقطعی از الکتروموتورهای 3000 دور در دقیقه استفاده گردد.

پمپ خانگی
آسان ترین راه برای انتخاب یک پمپ آب خانگی با مراجعه جداول و منحنی های مشخصه در کاتالوگ پمپ ها با توجه به داشتن ارتفاع و میزان آبدهی مورد نیاز می باشد. این منحنی ها کلیه ی مشخصات پمپ آب اعم از ارتفاع (هد)، توان و راندمان را در سرعت دوران مورد نظر به ازای آبدهی های (دبی) مختلف نمایش می دهند تا از استفاده ی عملی از آن راحت تر گردد.

از پمپ های خانگی برای افزایش فشار آب آپارتمان، ویلا و ساختمانهای مسکونی استفاده می شود.

انواع پمپ های مورد استفاده خانگی

1. پمپ با مخازن انبساط
2. پمپ با کلید اتوماتیک
3. بوستر پمپ

عوامل موثر در انتخاب پمپ های خانگی

1. تعداد شیرها
2. متراژ واحد ها  و طول مسیر لوله کشی
3. تعداد طبقات
4. میزان مصرف آب
5. محل قرار گیری پمپ در ساختمان
6. سایز لوله ها

محاسبه بازدهی پمپ آب دبی Q پمپ آب خانگی برای منزل و ویلا
برای محاسبه و بدست آوردن بازدهی یا دبی مورد نظر برای هر واحد مسکونی به دو روش می توان اقدام کرد:
1- در این روش  به ازای هر واحد مسکونی میزان مصرفی را در حدود 400 لیتر در ساعت در نظر می گیریم.
30 + 3* ( مسکونی و غیر مسکونی ) تعداد طبقات = فشار پمپ آب (ارتفاع ستون آب بر حسب متر)
400* تعداد واحد مسکونی = بازدهی پمپ آب (لیتر در دقیقه)
1000÷ بازدهی پمپ آب = تبدیل لیتر بر دقیقه به متر مکعب بر ساعت

انواع پمپ آب خانگی

1. نیم اسب: برای مصرف در ساختمان های یک طبقه با حداکثر متراژ 150 متر مربع
2. یک اسب: پمپ آب خانگی یک اسب بشقابی برای مصرف در ساختمان های سه طبقه و شش واحد با حداکثر متراژ 75 متر مربع نصب می گردد. پمپ آب خانگی یک اسب جتی برای مصارف در ساختمان های چهار طبقه و با هشت واحد و متراژ حداکثر 68 متر قابل استفاده می باشد.
3. یک اسب دو پروانه: پمپ آب خانگی یک اسب دو پروانه برای مصارف در ساختمان های چهار طبقه و با هشت واحد با حداکثر 75 متر مربع قابل استفاده است.
4. یک و نیم اسب: پمپ آب خانگی یک ونیم اسب دو پروانه برای مصارف در ساختمان های پنج طبقه 10 واحد با حداکثر متراژ 100 متر مربع قابل استفاده است.
5. دو اسب: پمپ آب خانگی دو اسب برای مصارف در ساختمان های پنج طبقه و با چهارده واحد با حداکثر متراژ 100 متر مربع نصب و قابل استفاده است.
6. چهار اسب دو پروانه: برای واحد های با متراژ 100 متر مربع و 20 واحد  از پمپ های چهار اسب دو پروانه، سه فاز استفاده می شود.
7. بوستر پمپ: برای مجتمع های مسکونی بیش از 20 واحد از انواع بوستر پمپ ها استفاده می گردد این بوستر پمپ ها بسته به میزان مصرف آب در انواع بوستر پمپ های دو و یا چند پمپه قرار می گیرد.